مشکلات جنسی جوانان و نو جوانان

راههاى جلوگیرى از انحرافات‏

تا اینجا انحرافات، پیامدها و علل آن مورد بررسى قرار گرفت. همان‏گونه كه معلوم است، حفظ سلامت اخلاقى جوانان و نوجوانان بعد از بلوغ در گرو از بین بردن علل انحرافات مى‏باشد. راههاى زیر در این راستا قابل بررسى است:

1. پیش‏گیرى‏

• از راههاى زیر مى‏توان از انحرافات پیش‏گیرى كرد:
• تربیت دینى فرزندان از بدو تولد، و آشنا و مأنوس كردن آنها با آموزه هاى دینى و اخلاقى؛
• دور كردن فرزندان از هرگونه تحریك و انحراف اخلاقى از دوران كودكى، همانند: تماشاى فیلم و عكس مستهجن در منزل و یا خارج از آن، یا مشاهده خلوت پدر و مادر و یا مورد سوء استفاده همجنس بزرگ‏تر قرار گرفتن و...؛
• در نتیجه؛ آنان كه در منزل ماهواره دارند و یا فیلمهاى غیر اخلاقى تماشا مى‏كنند، یا در معاشرتها و مهمانیها حدود شرعى پوشش را رعایت نمى‏كنند، نباید انتظار داشته باشند كه فرزندانشان از انحرافات مصون بمانند؛
• جلوگیرى از انجام اوّلین گناه كه در پیش‏گیرى از انحرافات بسیار مؤثر است.

تأثیر موارد فوق در صورتى است كه رسیدن به بلوغ و ورود در محیطهاى اجتماعى آن را خنثى نكند؛ به این معنى كه نمى‏توان مطمئن بود كسى كه در كودكى تحت تربیت دینى قرار گرفته و از اسباب تحریك نیز دور نگاه داشته شده است، بعد از ورود به جامعه از انحرافات مصون باشد؛ بلكه در مواردى برعكس است؛ چون اسباب تحریك براى كسى كه تا به حال با آنها برخورد نكرده است، جذابیت فوق العاده دارد؛ به همین خاطر، خود نگهدارى براى چنین فردى بسیار سخت خواهد شد.

2. حذف اسباب تحریك‏

• از راههاى زیر مى‏توان اسباب تحریك را از جامعه حذف كرد:
• جمع آورى ماهواره و فیلمهاى مستهجن؛
• ایجاد اینترانت ملى و بستن اینترنت به دلیل استفاده از سایتهاى غیر اخلاقى با فیلتر شكن؛
• بستن سایتهاى چت ایجاد كننده ارتباط بین دختر و پسر؛
• خالى كردن فیلمهاى سینما و تلویزیون از تحریكات جنسى و عشق و عاشقى؛
• جدا كردن دختران و پسران در دانشگاهها؛
• برخورد شدید با بد حجابى، خصوصاً پوششهاى زننده؛
• بستن مراكز فساد و فحشا و دستگیرى و مجازات زنان خیابانى.
• ناگفته پیدا است كه بهترین راه براى حفظ سلامت اخلاقى نوجوانان و جوانان، حذف اسباب تحریك از جامعه از راههایى همانند موارد فوق است.

3. آشنا كردن جوانان و نوجوانان بالغ نسبت به عواقب انحرافات‏

این راه تا حدى در جلوگیرى از انحرافات مؤثر است و مى‏توان از طرق مختلف در این زمینه اطلاع رسانى كرد.

4. پر كردن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان با كارهاى علمى، اجرایى، فرهنگى، ورزشى و تفریحى‏

این راه نیز در حد خود راه خوبى است و به عنوان مسكن مقطعى و نه رفع كننده نیاز، قابل استفاده است. البته به شرطى كه مستلزم رابطه دختر و پسر و یا رفتن در اینترنت و.. . نباشد.

5. محبت والدین به فرزندان‏

شكى نیست كه محبت، دل بستگى عاطفى را زیاد مى‏كند و در نتیجه تأثیر پذیرى فرزندان، خصوصاً دختران از والدین بیش‏تر مى‏شود، از اینرو محبت مى‏تواند تا حدى از كشیده شدن آنان به انحرافات جلوگیرى كند؛ اما این نیز نادرست است كه كسى فكر كند با محبت والدین مى‏توان جاى خالى نیاز به رابطه عاطفى با جنس مخالف را پر كرد و آنها را به این وسیله از رفتن به سوى ارتباطهاى نادرست باز داشت؛ چون جنس محبت اولیا و فرزندان با محبت نسبت به جنس مخالف متفاوت است و وجود یكى، انسان را از دیگرى بى‏نیاز نمى‏كند؛ چرا كه هدف دختر از رابطه با پسر رفع نیاز عاطفى است نه دریافت محبت پدرانه.

6. محدودسازى استفاده از روشهاى قهرآمیز

استفاده از روشهاى قهرآمیز مانند تنبیه و طرد فرزند در صورت آلوده شدن به انحراف، در صورتى درست نیست كه بى‏اثر یا داراى اثر معكوس باشد؛ اما در صورتى كه مؤثر باشد، به عنوان نهى از منكر توصیه مى‏شود.

7. امر به معروف و نهى از منكر

این مورد در صورت تأثیرگذارى، راهى قابل انجام از طرف دوستان، والدین و یا مربیان است.

8. انجام كنترل توسط والدین‏

كنترل والدین مى‏تواند از ابتلاى فرزند به انحرافات پیشگیرى كند؛ البته این راه در صورتى كاملاً مى‏تواند مؤثر باشد كه در منزل كامپیوتر نباشد و نوجوان تازه بالغ نیز موبایل نداشته باشد و به منزل دوستان نیز رفت و آمد نكند و به كافى نت نرود، در حالى كه در اكثر منازل كامپیوتر موجود است و آنان در منزل از طریق اینترنت با فیلتر شكن مى ‏توانند به سایتهاى مستهجن دسترسى پیدا كنند و یا با جنس مخالف چت كنند و این كارها را طورى در رایانه مخفى كنند كه پدر و مادر متوجه نشوند؛ چون غالب والدین آن قدر از كامپیوتر سر رشته ندارند كه بتوانند مطالب مخفى را پیدا كنند.

یا اینكه مى‏توانند در زمان نبود پدر و مادر در منزل فیلمهاى خلاف اخلاق ببینند، و اگر در منزل هم كامپیوتر نداشته باشند، مى‏توانند براى دیدن فیلم و استفاده از اینترنت از منزل دوستان و یا كافى نت استفاده كنند.

همچنین بسیارى از آنان موبایل دارند و ارتباط با جنس مخالف از طریق موبایل در خارج منزل كاملاً امكان‏پذیر است و رد و بدل كردن عكس و فیلم مستهجن از طریق بلوتوث امكان دارد.

9. تقویت معنویت در جوانان و نوجوانان‏

بعضى از كارشناسان مى‏گویند: براى مقاوم سازى جوانان و نوجوانان در برابر انحرافات مى‏توان از طریق تقویت ایمان و معنویت با امورى مانند: نماز شب و محبت اهل بیت و... آنان را به سمت دین كشانید و نسبت به انجام كارهاى خلاف مصون نمود. در بررسى این نظر باید گفت:

1. ایمان و معنویت حالت ضعف و قوت دارد و در صورتى جوان مى‏تواند بر كشش غرایز غلبه كند كه در حال قوت باقى بماند و كشش غرایز تحریك شده نیز خیلى قوى نباشد وگرنه، تأثیر معنوى ایجاد شده در طول زمان به تدریج ضعیف مى‏شود و دوباره نیروى غریزى درونى با كمك اسباب تحریك، آنان را به سمت كارهاى خلاف مى‏كشد. به ویژه در شرایطى كه شدت و كثرت اسباب تحریك به حدى است كه حتى برخى از متأهلان به كارهاى خلاف مبتلا مى‏شوند.

2. اگر هم ایمان و هم غرایز قوى باشد، درگیرى آنها با یكدیگر فرد را كه بین دو كشش قوى در رفت و آمد است، بسیار آزار خواهد داد و احیاناً به ناراحتیهاى روحى - روانى مبتلا خواهد كرد.

3. این راهكار پاسخ نیاز نیست، بلكه تسكین دهنده است.

10. درك نسل جدید و خواسته‏هاى آنها

نظر بعضى از كارشناسان این است كه اگر والدین و مربیان نسل جدید را درك كنند، مى‏توانند جلوى انحراف آنها را بگیرند؛ اما باید گفت: والدین هر چند كه آنها را درك كنند، چون راه ایجابى قابل ارائه به نوجوانان تازه بالغ ندارند، حداكثر كارى كه مى‏توانند انجام دهند آن است كه با آنها همدردى كنند و با عطوفت و مهربانى آنها را دعوت به حفظ خود نمایند.
 

راهكار ایجابى (ازدواج)

گفته شد كه در شرایط گسترش اسباب تحریك، یكى از علل مهم انحرافات، بسته بودن راه ارضاى حلال است؛ از اینرو با توجه به عدم امكان حذف اسباب تحریك از جامعه، مؤثرترین راه براى جلوگیرى از انحراف اخلاقى جوانان و نوجوانان بالغ، پاسخ گویى به غرایز تحریك شده آنان از راه حلال است كه به دو صورت ازدواج دائم و موقت قابل انجام مى‏باشد. پس لازم است ازدواج دائم و موقت در دو دوره جوانى و نوجوانى (بعد از بلوغ) مورد بررسى قرار گیرد؛ اما به دلیل بررسى ازدواج دائم جوانان در كمیسیون ازدواج آسان و همچنین بررسى ازدواج موقت به صورت كلى در كمیسیون ازدواج موقت، در این كمیسیون تنها به ازدواج دائم در نوجوانان پرداخته مى‏شود.

در زمینه لزوم دینى ازدواج براى نوجوانان بالغ در معرض حرام شكى وجود ندارد؛ چون زمانى كه شخص مى‏ترسد كه به گناه افتد، به فتواى برخى از فقها[2] و زمانى كه به گناه افتد، به فتواى عده‏اى از فقها[3] ازدواج برایش واجب است. و از اینكه وجوب ازدواج مقید به شخص خاصى نگردیده است، فهمیده مى‏شود كه هر بالغى را ولو نوجوان باشد در بر مى‏گیرد، و از اینكه گناه به صورت كلى ذكر شده و مقید به زنا یا غیر آن نشده است، فهمیده مى‏شود كه ازدواج در صورت ابتلا به هر گناهى حتى نگاه حرام واجب است.

پس مطابق فتواى فقها، براى اكثر نوجوانان بالغ ازدواج واجب است؛ چون به استمنا و یا حداقل به نگاه حرام مبتلا مى‏شوند.

پس لازم است ازدواج در دوره نوجوانى (بعد از بلوغ جنسى) به عنوان یك راهكار مد نظر قرار گیرد؛ ولى مانع بزرگى كه در زمینه ازدواج نوجوانان وجود دارد، باور عدم صلاحیت آنان براى ازدواج به دلیل نداشتن بلوغ عقلى، اجتماعى، روانى و... است.[4]

البته مشكل درباره دختران نوجوان كم‏تر است؛ چون على رغم وجود این باور، همان‏گونه كه اشاره شد، ازدواج دختران در دوران نوجوانى در شرایط عادى كم و بیش انجام مى‏شود. طبق آمار سال 85 مركز آمار ایران، تعداد زنان شوهردار رده سنى 19 - 15 سال هفتصد هزار نفر است كه یك سوم زنان رده سنى 24 - 20 سال مى‏باشد و این نشان دهنده رواج نسبى آن در كشور بوده و حتى طبق آمارهاى رسمى رو به افزایش است؛ بنا بر این، با توجه به جدى بودن خطر انحرافات اخلاقى، چاره‏اى نیست جز اینكه به جاى نكوهش ازدواج دختران در سنین بعد از بلوغ جنسى، با استفاده از اهرمهایى همانند: رسانه‏ها، آموزش، مشاوره و توصیه به اولیا، فرهنگ این نوع ازدواج گسترش یابد.

اما در مورد پسران نوجوان بالغ، استوارى این باور چنان است كه حتى سخن گفتن از ازدواج آنان نیز دشوار مى‏نماید؛ ولى از طرف دیگر، به دلیل وجود انحرافات و خطرات ناشى از آن نمى‏توان آن را كنار گذاشت.

به عبارت دیگر: اگر این نوع ازدواج در پسران در حال عادى به خاطر نداشتن بلوغهاى چندگانه منتفى باشد، نمى‏توان آن را در حال اضطرارى كنونى مردود دانست؛ چون لازمه رد آن، پذیرش سقوط نوجوانان به گرداب خلافهاى اخلاقى است كه هیچ عقل سلیمى آن را نمى‏پذیرد.

پس در شرایطى كه هم انجام ازدواج یك نوجوان و هم عدم انجام آن مستلزم ضرر است، باید پیامدهاى هركدام را مورد بررسى قرار داد و كم ضررترین راه را انتخاب نمود.

در مباحث گذشته بعد از بیان انحرافات اخلاقى و پیامدهاى آن، گفته شد كه حذف اسباب تحریك از جامعه بهترین و مؤثرترین راه براى جلوگیرى از انحرافات است، اما حذف آن نه تنها عملا ممكن نیست، بلكه در حال گسترش نیز هست؛ علاوه بر این، مشاهده مى‏شود راهكارهاى دیگر نیز در بسیارى از نوجوانان تأثیر چندانى ندارد.

پس در شرایط فعلى خطر جدى است؛ لذا كنار گذاشتن راهكار ازدواج دائم در پسران نوجوان بالغ مساوى با قبول خطر آلودگى آنها به انحرافاتى است كه سلامت اخلاقى و دینى آنان را تهدید مى‏كند و حتى بر ازدواج و زندگى بعد از ازدواج آنها اثر منفى مى‏گذارد.

ممكن است گفته شود كه هر چند خطر انحراف نوجوانان تازه بالغ وجود دارد، اما خطر ازدواج در این سن بیش‏تر است؛ چون ازدواج آنها به خاطر عدم توانایى لازم براى تشكیل زندگى، منجر به اختلاف و طلاق مى‏شود.

در جواب باید بگوییم كه این امر در صورتى اتفاق مى‏افتد كه خانواده‏ها آنان را همانند جوانان ازدواج كرده، مستقل بپندارند و به حال خود واگذارند و از حمایت و هدایت فكرى و عملى خود بهره‏مند نسازند. نوجوان بسیار بیش‏تر از جوان اطاعت پذیر و داراى قابلیت تغییر و شكل گیرى فكرى و عملى است؛ از اینرو خانواده مى‏تواند با كمك فكرى و عملى در مشكلات، به تدریج زمینه رشد و مسئولیت پذیرى و استقلال رأى او را در زندگى فراهم كند.

همچنین ممكن است برخى بگویند كه بسیارى از خانواده‏ها توان كمك فكرى ندارند و یا كمك و حمایت آنها مشكلى را حل نمى‏كند.

در جواب آن عده باید بگوییم كه در این صورت نیز نمى‏توان هیچ اقدامى‏نكرد و به جاى حل مشكل، صورت مسئله را پاك نمود؛ بلكه باید به حكم عقل بین دو راهكار، آن راهى را كه داراى ضرر كم‏تر است انتخاب كرد؛ چون در اینجا دو خطر در مقابل یكدیگر هست: یكى خطر آلودگى به انحرافات و از دست رفتن سلامت اخلاقى و دینى نوجوان و دیگرى، خطر نابسامانى زندگى زناشویى و جدایى؛ یعنى نوجوان بالغ اگر به حال خود رها شود، ممكن است انحرافات به اخلاق و دین او لطمه بزند و اگر ازدواج كند، ممكن است زندگیش دچار اختلاف یا از هم پاشیدگى شود.

البته در این مرحله تصمیم گیرى بسیار مشكل خواهد شد؛ چون هیچكدام از دو طرف (انحرافات اخلاقى و از هم پاشیدگى بنیان خانواده) قابل اغماض نیست و در این صورت شاید نتوان نسخه عمومى تجویز كرد و لازم است تنها به ارائه راهكار اختصاصى به حسب مورد بسنده شود.

با توجه به وضع موجود به نظر مى‏رسد راه دوم قابلیت پى‏گیرى بیش‏ترى دارد؛ چون تا به حال قدمهایى براى انجام راه اوّل برداشته شده، ولى به نتیجه نرسیده است؛ اما براى رفع اشكالات ازدواج نوجوانان، تلاش فكرى و عملى صورت نگرفته است.

خلاصه كلام اینكه: باید براى حل مشكلات جنسى نوجوانان فكر اساسى نمود و سعى كرد نسل آینده این مرز و بوم از خطر انحرافات اخلاقى محفوظ بماند و بى‏دلیل بر راهكارهاى كم اثر و یا بى‏اثر، همانند: ایجاد مشغولیت علمى و تفریحى و ... تأكید نكرد.